Urlop macierzyński jest bezwarunkowym, obowiązkowym zwolnieniem ze świadczenia pracy w związku z urodzeniem dziecka, które przysługuje pracownikowi bez względu na staż pracy, rodzaj pracy i jej wymiar czasowy. W związku z macierzyństwem kobietom (pracownikom) przysługuje szereg uprawnień, o których powinna wiedzieć każda przyszła mama.
W okresie urlopu macierzyńskiego pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy, a reprezentująca ją organizacja związkowa wyrazi zgodę na jej zwolnienie. Wyjątkową sytuacją, w której pracodawca może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem z kobietom na urlopie macierzyńskim jest ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy. Na tę okoliczność przysługują kobiecie świadczenia określone w przepisach ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 30, 31), a okres ich pobierania wlicza się do okresu zatrudnienia.
Po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu macierzyńskiego pracownica ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu (wniosek o wykorzystanie tej części urlopu może złożyć pracownik-ojciec). Fakt ten trzeba zgłosić pracodawcy na 7 dni przez podjęciem pracy. Czternaście dni po porodzie kobieta może złożyć wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, a bezpośrednio po nim urlopu rodzicielskiego. Kobieta ma również prawo złożyć oświadczenie o powrocie do pracy i rezygnacji z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w całości lub w części (lub tylko zrezygnować z jednego z urlopów) w terminie nie krótszym niż 14 dni przed planowanym przystąpieniem do pracy. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić oba wnioski.
Na czas urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński. Po powrocie z urlopu macierzyńskiego kobieta powinna być dopuszczona do pracy na dotychczasowym stanowisku, jeżeli jest to nie możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jej kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałaby, gdyby nie korzystała z urlopu macierzyńskiego.
Dobrze, że trafiłam do kancelarii pani mec. Chróścielewskiej. Dzięki temu dowiedziałam się o wszystkich moich prawach na urlopie macierzyńskim. A wszystko dlatego, że szef w takim momencie chciał mi dać wypowiedzenie. Według prawa oczywiście nie mógł tego zrobić.