# Bez kategorii

Powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy

 

Umowa o pracę pociąga za sobą wiele obowiązków, jakie obciążają pracodawcę wobec pracownika. Pracodawca staje się płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy, płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne (którą w części pokrywa z własnych środków), ma obowiązek umożliwiania pracownikowi pracy i zapewniania odpowiednich jej warunków.


W celu uniknięcia wszystkich opisanych wyżej obowiązków pracodawcy chętnie sięgają przy zatrudnianiu po konstrukcję umowy zlecenia uregulowanej przepisami kodeksu cywilnego. W takich sytuacjach zastępuje ona niejako umowę o pracę.
Różnice między umową o pracę a zleceniem są niezwykle istotne. Zleceniobiorca w odróżnieniu od pracownika nie może liczyć na prawną ochronę trwałości stosunku zlecenia, nie przysługuje mu płatny urlop, nie może korzystać ze zwolnienia chorobowego ani z dni wolnych od pracy przewidzianych ustawą. Pozostawanie stroną umowy zlecenia nie jest traktowane jako pozostawanie w stosunku zatrudnienia, nie prowadzi zatem do nabywania uprawnień emerytalnych.
Należy jednak zauważyć, iż różnice te dotyczą również stosunków między zleceniodawcą a zleceniobiorcą (pracodawcą a pracownikiem). Najważniejszą bodaj cechą stosunku pracy jest obowiązek wykonywania jej przez pracownika pod kierownictwem pracodawcy, a więc w sposób wskazany przez pracodawcę i pod jego nadzorem. Wynika z tego również, iż praca powinna być wykonywana przez pracownika w miejscu pracy wyznaczonym przez pracodawcę, w określonych przez niego godzinach, a nawet w odzieży roboczej, którą pracodawca powinien zapewnić pracownikowi. Żadna z tych cech nie występuje na gruncie umowy zlecenia.
W sytuacji gdy pracodawcę i pracownika wiąże co prawda umowa zlecenia, ale praca wykonywana jest w sposób typowy dla zatrudnienia na podstawie umowy o pracę – pracownik może wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie istnienia stosunku pracy. W razie uwzględnienia powództwa przez sąd stosunek prawny dotąd wynikający z umowy zlecenia ulega przekształceniu w stosunek pracy, a pracownik może korzystać ze skutków tego przekształcenia od daty rozpoczęcia pracy.